ทําอย่างไร? เมื่อถูกพิษของแมงกระพรุน

          “แมงกะพรุน” สัตว์น้ำที่เป็นอันตรายต่อผู้ที่ชื่นชอบเล่นน้ำทะเล เพราะพิษของแมงกระพรุนนั้นษอยู่บริเวณหนวดของมัน เมื่อร่างกายไปโดนจะทำให้เกิดอาการปวดแสบปวดร้อน มีอาการไหม้คล้ายแผลถูกน้ำร้อนลวก บางชนิดอาจมีพิษทำให้ถึงเสียชีวิตได้ ด้วยเหตุนี้เอง เมื่อไปว่ายน้ำหรือดำน้ำในทะเลต้องคอยระวังแมงกะพรุนมากที่สุด

แมงกะพรุนพิษที่พบได้บ่อยในประเทศไทยได้แก่

• แมงกะพรุนทั่วไป โดยแมงกะพรุนในกลุ่มนี้ที่ถูกต่อยมากที่สุด คือ แมงกระพรุนไฟ มีรูปร่างคล้ายระฆัง อาจมีขนาดใหญ่ถึง 1 เมตรและอาจมีหนวดยาวถึง 30 เมตร

เมื่อสัมผัสโดนหนวด จะทำให้รู้สึกเจ็บปวดที่ผิวหนังเกิดผื่นแดงนูนคล้ายโดนแส้ฟาด

• แมงกะพรุนเรือรบโปรตุเกส

  มีลักษณะเป็นกระเปาะใส อาจมีสีฟ้า ชมพู หรือม่วง ขนาดประมาณ 10-30 เซนติเมตร มีหนวดยาวถึง 30 เมตร มีพิษร้ายแรงกว่าแมงกะพรุนทั่วไป

เมื่อสัมผัสโดน จะรู้สึกเหมือนถูกสายฟ้าฟาด เจ็บ ชา แสบร้อน บางรายอาจมีอาการคลื่นไส้ หายใจลำบากหรือแน่นหน้าอกร่วมด้วย

• แมงกะพรุนกล่อง

  เป็นแมงกระพรุนที่มีพิษร้ายแรงที่สุด มีรูปร่างเหมือนระฆัง 4 เหลี่ยม เมื่อสัมผัสจะทำให้เกิดผื่นนูนแดง  มีอาการปวดนานหลายชั่วโมง

หากถูกพิษ ปริมาณมากอาจส่งผลให้ผิวหนังบริเวณดังกล่าวมีสีเขียวคล้ำ เป็นตุ่มน้ำพองและหากถูกพิษอย่างรุนแรงจะทำให้หัวใจเต้นผิดปกติ หายใจลำบาก และอาจเสียชีวิตได้ภายในเวลาไม่กี่นาที

วิธีการปฐมพยาบาลหลังถูกพิษของแมงกะพรุน

1.ควรนำผู้บาดเจ็บขึ้นจากน้ำให้เร็วที่สุดโดยให้อยู่นิ่ง ๆ เพื่อลดการกระจายของพิษ หากผู้บาดเจ็บหมดสติให้ทำ CPR

2.ล้างบริเวณที่ถูกพิษด้วยน้ำส้มสายชูความเข้มข้น  หากไม่มีน้ำส้มสายชูสามารถใช้น้ำอัดลม หรือ แอลกฮอลล์แทนได้ อย่างน้อย 30 วินาที

3.ในกรณีที่เป็นแมงกะพรุนกล่อง ควรใช้น้ำแข็งประคบลดอาการปวด หรือใช้ผักบุ้งทะเลตำพอกแผล ห้ามใช้น้ำจืด

4.จากนั้นใช้อุปกรณ์คีบหนวดแมงกะพรุนออกจากร่างกาย ห้ามขูดผิวหนังบริเวณที่โดนพิษ และห้ามใช้ผ้าพันแผลหรือพลาสเตอร์ปิดแผล

5.หากโดนแมงกะพรุนชนิดที่มีพิษไม่รุนแรงต่อย สามารถบรรเทาอาการปวดโดยการใช้น้ำแข็งประคบ และรับประทานยาแก้ปวด  แต่หากมีอาการรุนแรง เช่น คลื่นไส้ อาเจียน มือสั่น ใจสั่น เจ็บหน้าอก หายใจลำบาก หอบเหนื่อย หน้าซีด หรือ บริเวณปลายมือและเท้าเปลี่ยนเป็นสีเขียวคล้ำ ควรรีบไปพบแพทย์อย่างเร่งด่วน